آزادي را به کشور باز مي گردانیم
فرانچسکا کافرري
زهرا رهنورد با روسري گلدار که زیر چادر سیاه به سر کرده است، با آن لبخند دلنشین، همیشه در کنار شوهرش است: یک سال پیش او در کنار میر حسین موسوي، کاندیداي اصلاح طلبان، در راس اخبار انتخابات بود. هرگز تا آن زمان در ایران همسر یک کاندیدا، نقش اول را نداشت. هرگز تا آن زمان زني بعنوان مهم ترین مشاور یک کاندیدا ظاهر نشده بود. هرگز تا آن زمان یک مقام دولتی مثل رئیس جمهور در برابر انظار عمومي به همسر رقیبش میرحسین موسوي، حمله نکرده بود.
زهرا رهنورد از میان همه این ها با یک روش مبارزه، عبور کرد: این زن 65 ساله، نقاش و مجسمه ساز و اولین زن رئیس دانشگاه در ایران است. از آغاز انقلاب، از حامیان آن بوده است و از یک سال پیش همراه با شوهرش تحت مراقبت دائمي قرار دارد که حکومت برایشان تایین کرده است. در این ماه ها از طریق تویتر و فیس بوک صداي اصلاح طلبان ایراني را به گوش مي رساند. مجله مستقل فارین پالیسي او را به عنوان سومین متفکر جهان معرفي کرد و از او به عنوان "مغز متفکر پشت جنبش سبز" یاد کرد. نام او بعد از باراک اوباما آمده است و بعد از او نوریل روبیني اقتصاد دان قرار گرفته است. زهرا رهنورد هم مثل همسرش ماه ها با روزنامه هاي غربي مصاحبه نکرد تا متهم به این نشود که ابزار دست قدرت هاي خارجي شده است.
از طریق یکي از پناهندگان که از نزدیکانش بود، در آستانه 12 ژوئن که سالگرد انتخابات مخدوش در ایران است، قفل سکوت را شکست.
خانم رهنورد این 12 ماه را شما و همسرتان چطور گذراندید؟
از یک سال پیش ایرانیان به شکل هاي مختلف تحت فشار بوده اند، فقط به این دلیل که پرسیده بودند راي من کجاست؟ مسئولان مي توانستند به طور قانوني پاسخ بدهند: آنها بجاي این کار راه دستگیر کردن و کشتن مردم را برگزیدند. در این وضعیت من و همسرم و کروبي و خاتمي و خانواده هایمان با موجي از اتهام مواجه شدیم، شوکه شدیم(برادر زهرا رهنورد دستگیر شد و شش ماه در انفرادي زنداني بود) و حتي مورد ضرب و شتم فیزیکي قرار گرفتیم. با این حال این اتفاقات ما را نترسانده است: من در زندگي ام از هیچ کس و از هیچ حکومتي نترسیده ام. موسوي هم نسبت به گذشته بیشتر صحبت مي کند و از خودش شجاعت نشان مي دهد: او هرگز از آرمان هایش عقب نشیني نکرده است. مردم ایران هم چنین هستند. آنها امروز نه تنها به دنبال رایشان هستند بلکه خواهان آزادي و دموکراسي و حقوق شان هم هستند. این خواسته ها فراتر از اعتراضات اولیه مردم است.
یک سال پیش در چنین روزهایي تقریبا از پیروزي مطمئن بودید: امروز از فکر کردن به گذشته چه احساسي دارید؟
افسوس. هدف جنبش سبز آسایش مردم است در حالي که حکومت فعلي قصد دارد جمهوري اسلامي و پایه هایش را از بین ببرد.نه من و نه موسوي و نه کروبي چنین چیزي را مي خواهیم: بنا بر این راه گفتگو بسته است. شاهد دادگاه هایي هستیم که راي به اعدام مي دهند. شاهد اعدام سیاسی هستیم که هیچ توجیه قانوني وحقوقي ندارد. ما در سالگرد انتخابات به خیابان ها باز خواهیم گشت و حضور میلیوني معترضین نویدبخش پیروزي ماست.
جنبش سبز متهم شده است که آلت دست غرب...
جنبش سبز مطلقا یک جنبش ملي، ایراني، محبوب و داخلي است. این جنبش به هیچ جا وابسته نیست و به هیچ کس در خارج از ایران جواب پس نمي دهد. تنها کاري که جوامع بین المللي براي ما مي توانند انجام بدهند این است که از میل به آزادیخواهي ما در همه جاي دنیا حمایت کنند. اما این خود مردم ایران هستند که باید مشکلاتشان را حل کنند.
مسئله اتمي تا چه اندازه در روابط ایران و کشورهاي جهان تاثیر گذار است؟
حکومت از این مسئله سوءاستفاده مي کند. از طریق تهدید اتمي تلاش مي کنند تا مشروعیتي را که در داخل از دست داده اند، از خارج بدست بیاورند: ابتداشعار هاي سرسختانه مي دهند، اما بعد کوتاه مي آیند و به دولت هاي دیگر امتیاز مي دهند. اما دیگرنمي توانند این کار را بکنند چون مشروعیت ندارند. تا زماني که یک حکومت با مردم خودش هماهنگ نباشد، در هیچ کجاي دنیا اعتبار نخواهد داشت.
شما و همسرتان زیر فشار دائمي تهدید زندگي مي کنید: هرگز به این فکر کرده اید که کشور را ترک کنید؟
نه. سرنوشت ما امروز بیش از همیشه به مردم ایران بسته است.
در این ماه ها، همسرتان تغییرات زیادي کرده است. او بعنوان یک تکنوکرات علاقه مند به اصلاحات، پا به عرصه انتخابات گذاشت. امروز او رهبر کاریزماتیک آن بخش از ایران است که مي خواهد همه چیز تغییر...
در دوران تبلیغات انتخابات، من و موسوي و مردم ایران انتظاراتي داشتیم: ما خواستار بهتر شدن وضع کشور بودیم. ما خواستار رعایت شدن حقوق فردي انسان ها بودیم و اینکه دولت در زندگي شخصي مردم دخالت نکند، ما خواستار آزادي، دموکراسي و احقاق حقوق مردم بودیم. با اتفاقاتي که بعد از آن افتاد اعتراضات و عملکرد مردم و ما بر هم تاثیر گذاشت. امروز مردم از ما جلو افتاده اند و ما را به سمت اهداف خود مي کشند.
شما بعنوان یک سمبل باعث شدید هزاران زن به همسرتان راي بدهند: همین اتفاق در جریان اعتراض هاي خیاباني هم افتاد. نقش زنان در این جنبش سبز چیست؟
حکومت فعلي ایران در این سالي که گذشت زنان را به شکل هاي مختلف سرکوب کرده است: این جریان از خود من شروع شد و آنها ابتدا مي خواستند اعتبار من در حوزه علم و فرهنگ را از بین ببرند. بعد این کار را با همه زناني که معترض بودند انجام دادند؛ اما این فشار ها آنها را مرعوب نکرد.زنان ایراني خواستار چند چیز هستند: آزادي و دموکراسي و حقوق فردي و آزادي همه زندانیان سیاسي و به تصویب رسیدن قانون برابري جنسیتي. بدون دادن پاسخ مثبت به همه این خواسته ها، هرگز به دموکراسي نخواهیم رسید.
اگر مي توانستید آینده کشور را پیش بیني کنید، این پیش بیني چه بود؟
مردم ایران پیروز مي شوند و به خواست هایشان مي رسند. این اتفاق به لطف تداوم مقاومت مردم خواهد افتاد. همیشه عدالت پیروز است، حتي اگر رسیدن به آن طولاني باشد.در دنیاي مدرن، جایي براي دیکتاتوري و حکومت مطلقه وجود ندارد. دنیاي رسانه ،اینترنت، مجازي و افکار و اندیشه ها دموکراسي، آزادي ملي و فردي را طلب مي کند. ایران هم جزئي از همین دنیا است.
