فاجعه اقتصادی آغاز شد

نازنین کامدار

سرانجام و پس از ماه ها کشمکش دولت و مجلس بر سر نحوه اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها، روز گذشته رسانه های دولتی اعلام کردند که مبلغی به عنوان "علی الحساب" از سوی دولت به حساب سرپرستان خانوار واریز شده، اما این مبلغ نه قابل برداشت است و نه یک بازه زمانی معین برای برداشت آن در نظر گرفته شده است.همزمان احمدی نژاد نیز در یک برنامه رادیویی محلی از اردبیل درباره "فتنه اقتصادی" سخن گفت و آنطور که سایت جوان آنلاین نوشته، ادعا کرد "عده ای به دنبال ایجاد نگرانی کاذب در مردم" هستند.

در همین حال اعلام "متوسط هزینه خانوار" از سوی مرکز آمار و اعتراف به عدم محاسبه "ضریب فلاکت" در این رقم، موجب نگرانی محافل اقتصادی شده است تا حدی که غلامرضا مصباحی مقدم، نماینده راستگرای مجلس و رئیس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی نسبت به تبعات روانی بی اطلاعی مردم هشدار داده و وزیر بازرگانی هم از "در راه بودن بهمنی که همه چیز را له می کند" سخن گفته است. سخنانی که احمدی نژاد آنها را "کذب" می داند. هر چند روز گذشته مهدی کروبی به ادعاهای او و برخی از مقامات امنیتی درباره "فتنه اقتصادی" پاسخ داد و در یک سخنرانی از "فاجعه اقتصادی" خبرداد.

اما سایت اطلاع رسانی دولت که روز شنبه به عنوان "مرجع رسمی اطلاع رسانی درباره هدفمندسازی یارانه ها" معرفی شد، از آغاز طرح هدفمندسازی با واریز 81 هزار تومان پول به حساب سرپرستان خانوار به عنوان "علی الحساب" و تنها در سه استان خراسان جنوبی و شمالی و مرکزی خبر داد.

بنا به گزارش ایلنا، در این خبر به نقل ازبهروز مرادی، رئیس سازمان هدفمندسازی یارانه ها آمده است: "مبلغ 81 هزار تومان سرانه هر فرد به حساب خانوارها واریز می‌شود ولی هنوز مشخص نیست که این مبلغ برای چه مدتی است اما آنچه در مرحله اول به حساب خانوارها واریز می‌شود همین 81 هزار تومان است".

اطلاع رسانی اولیه دولت درباره واریز وجه به حساب ها آنچنان مبهم بود که بسیاری از سایت ها مجبور شدند با گمانه زنی های خود، مقصود دولت را رمزگشایی کنند. سایت آفتاب یکی از این سایت ها بود که با رمز گشایی از اطلاعات دولت نوشت: "بر اساس اعلام مسئولان دولتی، قرار است یارانه نقدی واریزی 2 ماهه باشد که گفته می‌شود به حساب هر ایرانی 81 هزار تومان و اقشار آسیب‌پذیر 88 هزار تومان واریز شود. به عبارت دیگر، در واقع مبلغ ماهانه یارانه نقدی هر ایرانی 40500 تومان و اقشار آسیب‌پذیر 44 هزار تومان خواهد بود".

در کنار آشفتگی دولت در اطلاع رسانی و اجرای طرح هدفمندسازی، روز گذشته، مرکز آمار که یک مرکز دولتی است، متوسط هزینه هر خانوار شهری را 826 هزار تومان در ماه اعلام کرد که با کمک نقدی دولت فاصله زیادی دارد.

بنا به گزارش سایت آفتاب، عادل آذر، رئیس مرکز آمار ایران دیروز گفته است: " براساس آخرین آمارها که مربوط به سال 88 است، متوسط کل هزینه یک خانوار شهری 3.9 نفری، 99 میلیون و 191 هزار ریال برای یکسال ( ماهانه 826 هزارتومان) است که این رقم نسبت به سال 87 با رشد 5.3 درصدی مواجه شده است".

آذر افزوده است: "بر اساس آمارها، 90 درصد خانوارهای شهری دارای گاز لوله‌کشی، 86 درصد دارای تلفن همراه (بیش از متوسط کشورهای در حال توسعه ) و 36 درصد دارای اتومبیل شخصی هستند".

بر اساس گزارش رئیس مرکز آمار که شاخص خانوار ایرانی را خانوار چهار نفره در نظر گرفته و با محاسبه رقم 40 هزار 500 تومانی یارانه نقدی برای هر نفر که معادل 162 هزار تومان در هر ماه می شود، هر خانوار ایرانی دستکم با 664 هزار تومان کسری در آمدی مواجه است که با توجه به آمارهای رسمی از نرخ بیکاری، رقم نگران کننده ای به نظر می رسد.

نگرانی ای که روز گذشته از زبان غلامرضا مصباحی مقدم نیز شنیده شد؛ بنا به گزارش ایسنا، رئیس کمیسیون تحول اقصادی مجلس درباره نگرانی های موجود گفته است: "آنچه مهم است تورم روانی ناشی از اجرای هدفمند کردن یارانه‌هاست. این نگرانی در شرایطی خنثی می‌شود که آرامش در جامعه حاکم باشد و دولت با اطلاع‌رسانی به مردم، آنان را از آثار مثبت هدفمندی یارانه آگاه کند و بدین ترتیب آنان را‌ آرام کند. در صورت نا آگاهی مردم از جزئیات قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، هیجان ناشی از ابهامات، شایعات و بی‌خبری، باعث ایجاد تورم روانی می‌شود. در این صورت آنان پیش از اجرای طرح به استقبال تورم می‌روند و خود این امر، تورم اضافه‌ای را در پی دارد".

بنا به گزارش سایت آفتاب، نگرانی از افزایش ناگهانی نرخ تورم حتی وزیر بازرگانی محمود احمدی نژاد را دچار وحشت کرده، تا حدی که وی روز گذشته در همایشی به نام "همایش ملی کاهش قیمت تمام شده" گفته است: "از روزی که هدفمندی یارانه‌ها کلید بخورد باید هزینه را کاهش داد زیرا اگر هزینه‌ها به حلقه بعدی منتقل شود بهمنی ایجاد می‌شود که در مسیر خود همه را زیرپا له خواهد کرد".

نگرانی محافل اقتصادی و حتی مقامات دولتی و حکومتی از عواقب اجرای طرحی که دولت در حال اجرای آن است، روز گذشته با واکنش احمدی نژاد مواجه شد و او این نگرانی ها را کاذب دانست.

براساس گزارشی که جهان نیوز آن را با تیتر هشدار احمدی‌نژاد به فتنه‌گران اقتصادی منتشر کرده، رئیس دولت که در یک برنامه صبحگاهی رادیو محلی اردبیل سخن می گفت، در واکنش به نگرانی های ناشی از نحوه اجرای این طرح گفته است: "برخی به دنبال ایجاد نگرانی‌های کاذب در بین مردم هستند در حالی که به لطف الهی اجرای این طرح مشکلی را در زندگی مردم به وجود نخواهد آورد و این افراد از کرده خود نیز پشیمان می‌شوند".

همزمان با ادعاهای احمدی نژاد، روزنامه کیهان نیز در گزارشی با عنوان سودجويان اقتصادي و بازار داغ شايعات به نقل از "حسن زاده، یک راننده تاکسی" نوشت: "در جنگ نرم كنوني دشمنان ايران اسلامي از هر موضوعي مي خواهند سوژه اي عليه نظام اسلامي ايران بيابند و در اين ميان چه سوژه اي مناسب تر از تخريب و تضعيف طرح هدفمندي يارانه ها در اذهان عمومي ملت ايران مي تواند دشمنان را به سر منزل مقصود برساند؟"

این راننده تاکسی افزوده است: "شبكه هاي ماهواره اي هر شب فردي را پشت دوربين تلويزيون مي آورند و او را به عنوان اقتصاددان و استاد دانشگاه هاي اروپا و آمريكا معرفي مي كنند و به وسيله آن شخص كه به اصطلاح كارشناس ناميده مي شود عليه طرح هدفمندي يارانه ها شايعات فراواني مطرح مي كنند".

تهدید های مکرر نیروهای امنیتی و رسانه های دولتی در مورد پدیده ای به نام "فتنه اقتصادی" موجب شد تا درست در روزی که احمدی نژاد هم معترضان به نحوه اجرای طرح را تهدید کرد، مهدی کروبی، یکی از رهبران جنبش سبز در دیداری که با برخی خبرنگاران داشت، به تهدیدهای اخیر درباره "فتنه اقتصادی" واکنش نشان دهد و آنطور که سایت سحام نیوز گزارش داده از "فاجعه اقتصادی" سخن بگوید و دولت احمدی نژاد را عامل این فاجعه و بی کفایت قلمداد کند.

به نوشته سحام نیوز، مهدی کروبی گفته است: "فتنه اقتصادی بهانه‌ای برای حیف و میل اموال عمومی است و دولت می خواهد تقصیرها را گردن دیگران بیاندازد. این دولت از درآمد سرشار نفت به درستی استفاده نکرد و کارهای زیربنایی و بنیادی در این سالها کمتر دیده شد. دولت با صرف هزینه در طرح های غیرکارشناسی ضمن هدر دادن سرمایه ها به رکود اقتصادی و فقر مردم نیز اضافه گردید. به طوری که اکنون شاهد رکود بی سابقه ای در بخش تولید و تورم اقتصادی هستیم".

کروبی افزوده است: "ربط دادن ناتوانی های اجرایی و اقتصادی و ناکامی های حاصل از آن به مردم، جنبش و کشورهای خارجی تنها بهانه ای است برای رفع مسئولیت است. ما ۳۰ سال استکبار جهانی را باعث عقب ماندگی و مشکلات اقتصادی خود به مردم معرفی کردیم، حالا به تعبیر آنان "فتنه و سران فتنه" هم به عاملان این ناکامی ها اضافه شدند.آقایان باید بدانند که مسئله اقتصاد با زندگی روزمره مردم عجین شده است و حتی تغییرات اندک قیمت ها در زندگی آنان تاثیر بسزایی دارد. این آقایان می گویند تحریم ها اثری ندارد اما چگونه است که به قول رئیس اتاق بازرگانی ایران "تحریم ها هزینه واردات را ۳۰ درصد افزایش داده است"؟ سخن این آقا که از "فتنه اقتصادی" نام می برد مجوزی است برای سرکوب گسترده مردم در مقابل اعتراض به افزایش چشم گیر قیمت ها. خودشان می دانند که چه مصیبت های اقتصادی در پیش دارند، می گویند فتنه اقتصادی در راه است... و چون احساس می کنند عرصه دارد تنگ می شود و احتمال اعتراضات مردمی وجود دارد می خواهند فضا را امنیتی و پلیسی کنند."