چرا بازاریان از مالیات بر ارزش افزوده هراس دارند؟
حیدر سیار
در این گفتار سعی می‌شود فارغ از هر گونه مساله سیاسی به بحث دلیل عدم تمکین بازاریان جهت پرداخت مالیات بر ارزش افزوده پرداخته شود.
در سیستم قدیمی بر اساس قانون مالیاتی،هیچگونه اهرمی برای ردیابی کالا و شناسایی آن از مقصد به مبدأ وجود نداشت و اساسا کالاها فاقد کد مالیاتی(شماره بازرگانی)بودند و کالا فقط در زمان فروش شناسایی می‌شد، مالیات نیز در زمان فروش محاسبه میگردید. ممیز به حجره حاج آقا در بازار مراجعه میکرد.هنگام ورود حاج آقا را پشت یک میز با یک تلفن و تسبیحی در دست مشاهده میکرد و بغیر از چند وسیله ارزان قیمت چیز دیگری در مغازه نمی‌یافت ،حاج آقا فاکتورهایش را تحویل ممیز می‌داد (در قانون مالیات‌ها کسبه ملزم به نگهداری دفاتر قانونی و مالی نیستند و ممیز بایستی بر اساس قرائن موجود در محل کسب به محاسبه مالیات بپردازند)پس ممیز داستان ما با نگاهی به فاکتورهای چند ده هزار تومانی حاج آقا و مغازه فکستنی او از یک تاجر میلیاردر فقط می‌توانست چند ده هزار تومان مالیات بگیرد. اما بر اساس مالیات بر ارزش افزوده میتوان مالیات واقعی را از وی گرفت. در سيستم ماليات بر ارزش افزوده، هر فروشنده در هنگام فروش كالا و خدمات، ماليات متعلقه را بر صورتحساب افزوده و آن را همراه با قيمت كالا و خدمات از مشتري دريافت مي نمايد. اولين فروشنده، ماليات را يكجا به دولت پرداخت كرده و درمراحل بعدي، هر فروشنده تنها مابه التفاوت ماليات (ماليات دريافتي پس از كسر مالياتي كه خود قبلاً پرداخت نموده) را به حساب سازمان امور مالياتي واريز مي‌كند.
به منظور روشن شدن روش اجرايي ماليات بر ارزش افزوده به مثال ذيل توجه فرمائيد:
يك شركت خودروسازي براي توليد محصولات خويش، قطعات مورد نياز را از طريق بازار داخلي (قطعه سازان) و يا از طريق واردات تأمين مي نمايد. اگر فرض شود خريد از داخل به مبلغ ده ميليون ريال و خريد به صورت واردات به مبلغ پنج ميليون ريال بوده و با فرض اين كه نرخ ماليات 10% باشد، اين شركت در مرحله خريد از داخل يك ميليون ريال ( 1،000،000 = 10% *10،000،000 ) و در مرحله واردات به اندازه پانصدهزار ريال (500،000 = 10% * 5،000،000) ماليات بر ارزش افزوده به سازمان مالياتي كشور پرداخت مي نمايد . همچنين، اگر فرض شود اين شركت محصول توليدي خود را به مبلغ چهل ميليون ريال بفروشد، موظف است هنگام صدور فاكتور، ماليات بر ارزش افزوده را جداگانه محاسبه و از خريدار دريافت نمايد (4،000،000 = 10% *40،000،000 ).
بديهي است قيمت پرداختي خريدار چهل و چهار ميليون ريال خواهد بود. اين شركت موظف است مالياتهاي پرداختي در مراحل قبلي (خريد از داخل و واردات) را از مالياتهاي وصولي كسر نموده و مابقي را همراه با اظهارنامه به سازمان مالياتي پرداخت نمايد.
2/500/000 = (500/000 + 1/000/000 ) - 4/000/000
ماليات بر ارزش افزوده، ماليات واردات، ماليات خريد داخلي، ماليات دريافتي،
قابل پرداخت به سازمان مالياتي
بنابراين مجموع ماليات بر ارزش افزوده پرداخت شده به سازمان مالياتي برابر
ريال 4/000/000= ( 2/500/000 + 1/500/000 ) خواهد بود.
با توجه به مثال فوق جدای از بحث مالیاتی ،خرید و فروش مودی مالیاتی بر اساس ضرورت ارائه لیست به اداره مالیاتی کاملا قابل شناسایی است .در رشته حسابداری در درس حسابداری میانه 2،بحثی به نام حسابداری از روی مدارک ناقص را داریم.در این موضوع با توجه به روشهای حسابداری میتوان از طریق خرید و فروش، سود عملکرد سالانه را شناسایی نمود و از همین طریق میتوان مالیات واقعی شخص را به سادگی محاسبه کرد.
پس عزیزان شکایت بازاریان و اعتصاب آنان نه دلیل سیاسی دارد و نه بحث چند میلیون تومان مالیات بیشتر. بر اساس سیستم جدید معاملات آنان شفاف می‌شود و مجبورند مالیات بر عملکرد سالانه خویش را نیز بصورت واقعی (که احتمالا میلیاردی می‌باشد) به صورت واقعی پرداخت کنند.
به قول شاعر:مقصود تویی (مالیات بر عملکرد)کعبه و بتخانه بهانه.
