نامه هائی به شکنجه گرم؛ کتاب هفته لندن

محمد صفریان

روزنامه مترو، چاپ لندن کتاب نامه هائی به شکنجه گرم نوشته هوشنگ اسدی را به عنوان کتاب برگزیده هفته انتخاب کرد و به آن چهار ستاره اختصاص داد.

کلیر آلفری، منتقد ادبی مترو، این کتاب را که خاطرات هوشنگ اسدی از زندان های جمهوری اسلامی است در مطلبی تحت عنوان نوشتن از میان موانع پر درد مورد نقد قراره داده و به ذکر گوشه هایی از شیوه نگارش و مسائل مطرح شده در کتاب پرداخته است.

سرآغاز مطلب روزنامه مترو، به حوادث و درگیری های خونین پس از انتخابات ایران اختصاص دارد. نویسنده، مطلبش را با این نکته آغاز می کند که:"هیچ کس نمی داند در سال گذشته چند نفر بازداشت شدند، چند نفر روانه ی زندان شدند و چند نفر تحت شکنجه قرار گرفتند... اما آنچه عیان است اینکه، شکنجه در فرهنگ زندان های ایران موضوعی همه گیر است".

او می نویسد:"هوشنگ اسدی که هم اکنون جلای وطن کرده و در پاریس ساکن است، در کتاب نامه هایی به شکنجه گرم از خاطرات شکنجه شدنش می گوید و برادر حمیدی که دو سال تمام او را تحت شدید ترین شکنجه های روحی و جسمی قرار داد تا از او به زور تازیانه اعتراف بگیرد... "

موضوع دیگری که نویسنده این مطلب بدان اشاره کرده خاطرات هوشنگ اسدی از روزهای هم سلولی بودنش با علی خامنه ای، رهبر سیاسی و مذهبی امروز ایران است. زمانی که علی خامنه ای به عنوان یک روحانی جوان و مبارز در زندان های سیاسی رژیم پهلوی حضور داشت:" اسدی تصویر آن روزهای وی را اینگونه تصویر می کند: مهربان و خنده رو" .

در ادامه، انتخاب قالب نامه برای نگارش این خاطرات مورد توجه منتقد مترو قرار گرفته است. نویسنده ضمن اشاره به این موضوع که تمام کتاب در قالب نامه به برادر حمید، بازجو و شکنجه گر اسدی نگاشته شده است، می نویسد:" ... نامه، وسیله ای است که بر رابطه غریب و پیچیده میان زندانی و شکنجه گر، تاکید می کند. در ادامه خواننده چنان همراه درد و هراس اسدی می شود که کار ادامه دادن و خواندن کتاب تقریباً غیر ممکن جلوه می کند ... "

اما آن سوی سکه شکنجه و اجبار، دلسردی و وازدگی زندانی از زندگی است. منتقد روزنامه مترو در این باره، با اشاره به تراژدی تبدیل شدن یک فعال سیاسی آرمانگرا به یک زندانی منفعل تحت شکنجه، قسمت هایی از کتاب را آورده است؛ جایی که اسدی برای رهایی از آن وضعیت، شیشه مایع ضد عفونی کننده زندان را سر می کشد تا به زندگی اش پایان دهد. اما سرانجام این اقدام وی به شکنجه ای بیشتر منجر می شود و او در واقع حتی از انتخاب مرگ نیز باز می ماند.

نامه هایی به شکنجه گرم که توسط انتشارات one world منتشر شده است، خرداد ماه امسال در نمایشگاه کتاب لندن رونمایی و سپس به بازار کتاب اروپا و آمریکا ارائه شد.

پیش از مترو نشریات معتبر دیگری هم در باره این کتاب نقدهای متعددی نوشته اند. این نقدها در وبلاگ کتاب قابل دسترسی است.